W miastach, które rozprzestrzeniają się z rosnącą dynamiką na całym globie, często kosztem naturalnych ekosystemów, obserwujemy nieunikniony wpływ procesów urbanizacji na lokalną faunę i florę. Mimo że niektóre gatunki potrafią się adaptować do życia w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka, wciąż wiele pytań pozostaje otwartych w kwestii tego, jak dokładnie przebiegają te procesy adaptacyjne, i które elementy miejskiego krajobrazu - takie jak parki, ogrody, zbiorniki wodne, czy też gęsta zabudowa - są wybierane przez poszczególne gatunki ptaków.
Profesor Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, współautor dwóch nowych prac naukowych dotyczących awifauny miejskiej w 
Europie, podkreśla, że zrozumienie tych zależności wymaga szeroko zakrojonych i wieloaspektowych badań, prowadzonych nie tylko w pojedynczych lokalizacjach, ale na obszarze całego kontynentu. Dzięki temu możliwe będzie uzyskanie pełniejszego obrazu wpływu urbanizacji na różnorodność biologiczną.
Poznań jako jedno z miast włączonych do tych badań, wyróżnia się na tle innych europejskich aglomeracji. Bogata i dobrze zbadana awifauna tego miasta stanowi przykład na to, jak różnorodność środowisk miejskich może wpływać na obecność i różnorodność ptaków. Profesor Tryjanowski z dumą zaznacza, że wyłącznie Poznań i Tartu w Estonii, były jedynymi miastami objętymi analizą w ramach dwóch niezależnych projektów badawczych. Wyniki tych badań, opublikowane w prestiżowych czasopismach "Landscape and Urban Planning" oraz "iScience", rzucają światło na kluczową rolę zróżnicowanych terenów zielonych oraz potrzebę ich odpowiedniego zarządzania w celu ochrony miejskiej bioróżnorodności.
Szczególnie interesujące są wnioski dotyczące wpływu urbanizacji na ptaki zamieszkujące tereny zabudowane. Mimo obecności licznych gatunków, takich jak gołębie, w miastach dominują jedynie nieliczne, pospolite gatunki, co prowadzi do zubożenia różnorodności biologicznej. Badania podkreślają, że zarówno utrzymanie zróżnicowanych terenów zielonych, jak i zrównoważona urbanizacja są kluczowe dla zachowania bioróżnorodności ptaków w miastach. Podsumowując, prace naukowe na temat ptaków w miastach, z udziałem między innymi Poznania, dostarczają ważnych wskazówek na temat ochrony miejskiej bioróżnorodności. Poprzez głębsze zrozumienie zależności między urbanizacją a życiem ptaków, możemy lepiej zarządzać naszymi miastami, zapewniając jednocześnie ochronę ich unikalnego dziedzictwa przyrodniczego.
Literatura:
Chiron, F., Lorrillière, R., Bessa-Gomes, C., Tryjanowski, P., Casanelles-Abella, J., Laanisto, L., ... & Deguines, N. (2024). How do urban green space designs shape avian communities? Testing the area–heterogeneity trade-off. Landscape and Urban Planning, 242, 104954.
Morelli, F., Reif, J., Díaz, M., Tryjanowski, P., Ibáñez-Álamo, J. D., Suhonen, J., ... & Benedetti, Y. (2024). Dense city centres support less evolutionary unique bird communities than sparser urban areas. iScience.
O ptasich mieszkańcach miast opowiada prof. Piotr Tryjanowski 
Iwona Cieślik
Rzeczniczka prasowa UPP
Fot. M. K. Nowak
